Czy choroba psychiczna jednego z małżonków może stanowić przesłankę do stwierdzenia nieważności małżeństwa (otrzymania „rozwodu kościelnego”)? Czy stwierdzona schizofrenia jednego z małżonków może być podstawą nieważności małżeństwa?
Schizofrenia a „rozwód kościelny”
Schizofrenia – choroba psychiczna powodująca głównie dezintegrację osobowości, objawia się w różnych postaciach, a jej przebieg może mieć różne nasilenie. Osoby cierpiące na zaburzenia tego rodzaju często tracą kontakt z otoczeniem, co związane jest nierzadko z występowaniem u nich omamów czy urojeń. Osoby chore na schizofrenię często zachowują się w sposób niezrozumiały dla otoczenia, uciekają od świata zewnętrznego i zrywają dotychczasowe relacje z bliskimi.
Dlaczego osoba cierpiąca na chorobę psychiczną np. schizofrenię może być niezdolna do zawarcia małżeństwa? Odpowiedź na to pytanie znajdziemy w Kodeksie Prawa Kanonicznego w kan. 1095: „Niezdolni do zawarcia małżeństwa są ci, którzy: 1° są pozbawieni wystarczającego używania rozumu; 2° mają poważny brak rozeznania oceniającego co do istotnych praw i obowiązków małżeńskich wzajemnie przekazywanych i przyjmowanych; 3° z przyczyn natury psychicznej nie są zdolni podjąć istotnych obowiązków małżeńskich”.
Wskazać należy przy tym, że nie ma znaczenia, czy choroba/zaburzenia psychiczne są uleczalne czy też nie. Ważne z punktu widzenia prowadzonego procesu jest stan psychiki i osobowości osoby (nupturienta), który istniał w momencie zawierania związku małżeńskiego.
Kiedy schizofrenia (lub inna choroba psychiczna) może być podstawą do stwierdzenia nieważności małżeństwa?
Choroby psychiczne (w tym schizofrenia) mogą stanowić podstawę do orzeczenia nieważności małżeństwa jeżeli łącznie zostaną spełnione dwie poniższe przesłanki:
- Zaburzenia psychiczne istniały już w chwili zawierania związku małżeńskiego (uprzedniość)
- Stopień stwierdzonych zaburzeń był znaczny i uniemożliwiał podjęcie i realizację istotnych obowiązków małżeńskich.
Podsumowując, jeżeli choroba psychiczna pojawiła się dopiero w trakcie małżeństwa lub też jej przebieg nie jest ciężki (małżonek pomimo choroby jest zdolny podjąć istotne obowiązki małżeńskie) – niemożliwe jest uzyskanie „rozwodu kościelnego” z tego tytułu.
Środki dowodowe – Jak udowodnić chorobę psychiczną małżonka?
W omawianym przypadku środkami dowodowymi, które pomogą w trakcie procesu ustalić chorobę psychiczną małżonka mogą być:
- oświadczenia stron (strony powodowej i pozwanej),
- zeznania powołanych w sprawie świadków,
- dokumenty potwierdzające chorobę psychiczną np. dokumentacja dotycząca leczenia psychiatrycznego,
- opinia powołanego w spawie biegłego psychiatry.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się czy Twój przypadek daje podstawę do stwierdzenia nieważności małżeństwa (otrzymania „rozwodu kościelnego”) wypełnij bezpłatny formularz zawierający WYWIAD WSTĘPNY
RADCA PRAWNY / ADWOKAT KOŚCIELNY KANCELARIA PRAWNA LUBLIN SŁAWIN
stwierdzenie nieważności małżeństwa, unieważnienie małżeństwa, „rozwód kościelny”
