Jak przebiega kościelny proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa? Często osoby zainteresowane rozpoczęciem sprawy o stwierdzenie nieważności małżeństwa zastanawiają się jak wygląda przebieg takiego procesu. Jakie są etapy postępowania i ile ono trwa? Na te i na inne pytania odpowiedź znajdziesz w poniższym artykule.
Etapy postępowania o stwierdzenie nieważności małżeństwa
1.Zredagowanie skargi powodowej o stwierdzenie nieważności małżeństwa (pozwu) / Konsultacja sprawy
Jest to ważny etap, który wymaga zaangażowania strony, która ubiega się o orzeczenie nieważności jej małżeństwa. Prawidłowo sporządzona skarga, z odpowiednio dobranym materiałem dowodowym stanowi podstawę całego procesu. Więcej informacji jak sporządzić skargę powodową znajdziesz tu: https://kancelariajezierska.pl/skarga-powodowa-o-stwierdzenie-niewaznosci-malzenstwa/
2. Złożenie skargi powodowej do właściwego trybunału kościelnego
Należy pamiętać, że skargę powodową należy złożyć do właściwego sądu kościelnego (w innym wypadku zostanie ona odrzucona).
3. Przyjęcie skargi powodowej
W ciągu miesiąca od złożenia skargi powodowej sędzia wydaje dekret o jej przyjęciu lub odrzuceniu. Na odrzucenie skargi zgodnie z przepisami prawa kanonicznego przysługuje odwołanie tzw. rekurs.
4. Wydanie dekretu o ustalenie przedmiotu sporu (formuły wątpliwości)
Kolejnym krokiem jest zawiązanie sporu, które ma miejsce wtedy gdy dekretem sędziego, w oparciu o żądania i odpowiedzi stron, zostaje określony zakres sporu.
POSTĘPOWANIE DOWODOWE
Strona wnosząca sprawę do sądu kościelnego musi przedstawić dowody potwierdzające, że małżeństwo zostało zawarte nieważnie. Zgodnie z przepisami KPK/83 „obowiązek dowodzenia spoczywa bowiem na tym, który coś twierdzi”. Mogą być przytoczone dowody jakiegokolwiek rodzaju, które wydają się pożyteczne do poznania sprawy i są godziwe. Do najważniejszych dowodów możemy zaliczyć m.in.: oświadczenia stron, dowody z dokumentów, zeznania świadków, opinie biegłych.
5. Przesłuchanie stron
W trakcie przesłuchania nie dochodzi do konfrontacji stron. Strony składają swoje oświadczenia oddzielnie w obecności sędziego i notariusza, który je spisuje oraz odczytuje, aby ewentualnie nanieść w nich jakieś zmiany.
6. Zeznania świadków
Przesłuchanie świadków odbywa się podobnie jak stron. Na świadków o ile to możliwe powinniśmy powołać zarówno osoby z rodziny, jak i spoza niej np. znajomych. Optymalna ilość świadków to 3-4. Możliwe jest przesłuchanie świadka w jego parafii, gdy np. mieszka w dużej odległości od siedziby sądu w której toczy się sprawa.
7. Badanie psychologiczne / opinia biegłego
Ma miejsce w sprawie, gdy proces jest oparty na tytule, który wymaga udziału biegłego. Pytania do biegłego może postawić zarówno sędzia, obrońca węzła jak i same strony.
8. Publikacja akt sprawy
Sędzia po zebraniu dowodów w sprawie zezwala stronom (i ich adwokatom) na przejrzenie akt w kancelarii trybunału, które nie są im jeszcze znane. Gdy strony nie zgłaszają więcej dowodów do przeprowadzenia, następuje zamknięcie postępowania dowodowego.
9. Uwagi Obrońcy Węzła Małżeńskiego / Głosy obrończe stron
Następnym etapem jest sporządzenie przez obrońcę węzła małżeńskiego uwag, które przemawiają za ważnością małżeństwa. Strona lub jej adwokat mogą złożyć natomiast pismo, które podsumuje całe postępowanie i przedstawi argumenty przemawiające za nieważnością małżeństwa.
10. Repliki – wzajemne odpowiedzi stron na powyższe pisma
11. Wyrokowanie
12. Apelacja
Strona, która nie zgadza się z wyrokiem może złożyć od niego apelację w zawitym terminie piętnastu dni użytecznych (tj. takich, gdy nie ma przeszkód w działaniu) od wiadomości o ogłoszeniu wyroku. Następnie apelację należy poprzeć (uzasadnić, podać swoje racje) w ciągu miesiąca od jej zgłoszenia.
Jak długo trwa postępowanie o stwierdzenie nieważności małżeństwa?
Czas trwania procesu o stwierdzenie nieważności małżeństwa zależy od wielu czynników. Przede wszystkim na długość postępowania ma wpływ ilość spraw rozpatrywanych przez konkretny trybunał kościelny. Drugą ważną przyczyną mającą realny wpływ na czas procesu jest zaangażowanie stron i świadków. Jeżeli zależy nam, aby rozpatrzenie naszej sprawy potoczyło się sprawnie, powinniśmy stawić się na przesłuchanie w terminie określonym przez sąd, poddać się badaniu psychologicznemu (gdy jest to wymagane) itd. Każde niestawiennictwo (czy to strony czy świadka) wpływa na przeciąganie się konkretnych faz procesu. Chociaż jak już zostało wspomniane nie można z góry przewidzieć długości kościelnego procesu, to w praktyce postępowanie takie trwa zazwyczaj około roku lub dwóch lat.
Jeśli szukasz pomocy i chcesz uzyskać orzeczenie nieważności małżeństwa (tzw. „rozwód kościelny”) – Zapraszam na bezpłatne konsultacje prawno-kanoniczne na: https://kancelariajezierska.pl/uslugi-kancelarii/prawo-kanoniczne/ lub na: https://kancelariajezierska.pl/porada-online/
RADCA PRAWNY / ADWOKAT KOŚCIELNY KANCELARIA PRAWNA LUBLIN SŁAWIN
stwierdzenie nieważności małżeństwa, unieważnienie małżeństwa, „rozwód kościelny”
